شهمردان بن ابی الخیر رازی
جلیل اخوان زنجانی
روضة المنجمين، کتابی است در دانش ستارهشناسی، به قلم یکی از ستارهشناسان پارسیزبان نیمه دوم سده پنجم هجری، به نام شه مردان بن ابوالخیر رازی.
او «روضة المنجمين» را به خواهش حکیم علی بن ابراهیم کرمانی نوشته و بر ابوالحسن احمد بن نسفی عرضه نموده که مورد تأیید قرار گرفته است
«روضة المنجمين» یکى از منابع کهن نجوم و تقویم و احکام نجوم بشمار رفته و نویسنده آن از منابع کهن متعددى بهره برده که شمارى از آنها در اختیار نیست.
کتاب روضة المنجمين دارای دو مقدمه از مصحح و مؤلف و پانزده مقاله است. مؤلف در مقدمه انگیزه خویش را از تألیف این اثر مفصلا بیان کرده است.
در پي ورود اسلام به ايران، زبان عربي، كه نخست زبان دين بود، در اندك زماني جاي زبان پهلوي را گرفت و زبان ديواني نيز شد. تا قرن پنجم هجري بسياري از نوشته هاي پهلوي به عربي بازگردانده شدند. نويسندگان ايراني هم غالبا آثار خود را به زبان عربي مي نوشتند. متعاقبا گروهي از نويسندگان به نگارش آثار فارسي يا ترجمه و تحرير فارسي نوشته هاي عربي پرداختند.
در زمينه نجوم به ويژه احكام نجوم كه مردم عادي بدان توجه بيشتري نشان مي دادند نيز، تا قرن پنجم هجري، آثار متعددي به زبان عربي نوشته شده بود و نياز به نوشت آثار فارسي در اين باب يا برگرداندن آثار عربي به فارسي شماري از نويسندگان و مترجمان را به اين راه كشاند. يكي از كتاب هايي كه در پاسخ به اين نياز پديد آمد همين روضه المنجمين بود.
از منابع کهن نجوم و تقویم و احکام نجوم